Sıkça Sorulan Sorular:

Sondaj Mühendisliği Nedir?
Yeraltı suyu kullanılması ve bu amaçla su kuyusu açılmasına niyetlenildiğinde; Sondaj ve su sondajı konusunda, Yeraltı suyu arama ve su etüdü konusunda tecrübeli bir Mühendislik Danışmanlık firması ile çalışılması size ektra mali yük getirmez tam tersine sizi yüklü bir maliyetten kurtarır.  Çünkü Sondaj danışmanı ile çalışılması hem Su sondajı yapılarak kuyu açılması maliyetinizi düşürür, hem de verimi yükseltir.

Su kuyusu açtırmak isteyen Şirketler; sondaj firmasına  kuyunun tamamı için delik ve boru çaplarını, boru cinsini, borunun et kalınlığını, nasıl bir kuyu geliştirme tekniğinin kullanılacağını, sondaj makinası kapasitesini, sondaj işleminin süresini, kuyuda bir problem olduğunda ne yapılacağı gibi konuları sorup öğrenmelidir. Yapılacak Kuyu Sözleşmesinde bu hususlar açıkça yazılı olmalıdır ve Kuyu Kontrol Mühendisi kuyuyu denetlemelidir.

Sondaj Hangi Yöntemlerle yapılır?
Yumuşak  tip  yani  kendini  tutamayan  zemin  tiplerinde uygulanan sondaj  yöntemi;  Kaya ortamda-Sert   Kayalarda   uygulanan  sondaj yöntemind en farklılık gösterir. Yumuşak formasyonlarda; Çamur sirkülasyonu ile sondaj yapılır. Sert kayalarda ise sondaj hava sirkülasyonu ile gerçekleşir.
* Her iki sondaj yönteminin kullanılması gereken durumlar da vardır ve sondaj maliyetini etkiler.
* Sondaj  yeri  belirlemek  için mutlaka su etüdü (Jeolojik etüt-Hidrojeolojik Etüt-Jeofizik etüt-Radyeztezi Yöntemi vb. )  yapılmalı  ve  kuyu lokasyonu belirlenmelidir.
* Yeraltısuyunun en bol olduğu belirlenen yerde sondaj işlemine başlanılmalıdır.
* Sondaj işlemi-delme esnasında istenen derinliğe ulaşıldığında delici matkap ve delme boruları (tij) dışarıya  çıkartılarak, matkap  çapından daha küçük çapta bir muhafaza borusu ile kuyu muhafazaya alınır ve kuyu cidarı ile bu muhafaza borusu  arası   yıkanmış  ve elenmiş  granüle sondaj çakılı ile doldurulur,kuyu temizlenip geliştirilerek (basınçlı hava , pistonlama vs ile) kullanıma hazır hale getirilir.

Kuyu Temizleme Nedir? Kuyu Temizleme Neye Yarar?
*Kuyu temizlik (su kuyusu temizliği) işlemi su kuyusu ömrünü uzatır, dalgıç pompanın (dalgıç tulumbanın) ömrünü uzatır.
*Kuyu içine giren su miktarını arttırır.
*Su Kuyusu içindeki bakterileri temizler.
*Kuyu cidarında bulunan oksitlenmiş maddeleri dışa atar.
*Pompanın çektigi kum miktarını düşürür ve  dalgıç pompanın fanlarında aşındırıcı etkiyi azaltarak dalgıç tulumba  ömrü uzar.
*Kuyu temizlik işlemi kuyuya fazla kum dolmasını engeller ve su kuyusu çökmesi olasılığını azaltır.
*Kuyunun tabanında oluşan dolguyu temizler.

Sondaj Öncesi Su Arama-Su Etüdü-Jeolojik Etüd:
*Sondaj yaptırmadan önce neleri araştırmak gerekir?
*Sondaj öncesi mutlaka Yeraltısuyu Etüt çalışması (Jeolojik Etüd, Hidrojeolojik Etüt, Jeofizik etüt, Su Arama çalışmaları) yaptırın, su sondajı için en uygun noktayı tespit ettirin.
*Sondaj yapılmadan önce jeolojik araştırma-jeofizik etüt -hidrojeolojik etüt çalışmaları yapılmalı,su sondaj çalışması için en uygun lokasyon tespit edilmeli ve Kuyu İnşa ve Tatbik Projesi hazırlanmalıdır. Aksi halde sondaj için harcanacak para tamamen boşa gidebilir. Yapılacak su arama, su etüdü ’ne göre; açılacak su sondaj kuyusu tasarımı yapılmalı;sondaj derinliği-sondaj lokasyonu-sondaj yöntemi-su sondaj yapılması sırasında kullanılacak malzeme belirlenmelidir.

Sondaj İşlemi:
Yeraltısuyu bakımından en verimli olduğu tespit edilen noktadan delme işlemine başlanılmaktadır. Daha sonra hedeflenen derinliğe ulaşıldığında delici matkap ve delme boruları ( tij ) dışarıya çıkartılarak , matkap çapından daha küçük çapta bir muhafaza borusu ile kuyu muhafazaya alınır ve kuyu cidarı ile bu muhafaza borusu arası  yıkanmış ve elenmiş granüle sondaj çakılı ile doldurulur, daha sonra kuyu temizlenip geliştirilerek (basınçlı hava, pistonlama vs.) kullanıma hazır hale getirilir.

Kuyudan Su Alınması:
Tamamlanan kuyuya uygun dalgıç pompa  sondajcı tarafından kuyu sahibine bildirilecektir. Pompa çapı, basma yüksekliği ve debi gibi bilgileri içeren bu seçime göre alınan ve kuyu içinden yukarıya doğru  su pompalayan  dalgıç pompa galvanizli borular ve elektrik kablolarıyla kuyu tabanına yakın uygun bir yere ( dinamik su seviyesi altında  ve filtreli muhafaza borusunun karşısına gelmeyecek bir derinliğe ) monte edilerek su temin edilmeye başlanacaktır.

Yeraltı Suyu Açısından  En Verimli Yer Tesbiti
Yer altı suyu tespitinde başlıca metodlar; Jeolojik etüd, Jeofizik etüd, Radyeztezi Yöntemi (çubuk) ve elektromanyetik etüdlerden bir veya biraçı olmakla beraber , bunların hangisinin uygulanacağı sondaj yapılacak yerin bulunduğu bölge, arazinin veya tesisin büyüklüğü,su ihtiyacı miktarı gibi değişkenlere  bağlı olarak önerilir.

Kuyu Kalitesi Kavramı:
Yaygın olan kanaatlere göre yeryüzünden yeraltına doğru delinecek bir delik ve içine konulacak bir muhafaza borusu ile sondaj yapılmış olunacağı zannedilmektedir. Oysa foraj (delik delme ) ile su sondajı arasındaki fark doğruyla  yanlış arasındaki fark kadar büyüktür. Çünkü bir su sondajının temel mantığı; yeraltının belirli bir derinliğindeki suya  ulaşmak ve bunu pompa ile çekmektir.Ancak kuyunun yıkılmaması ve suyun pompaya ulaşması gerekmektedir.Akla şu soru gelebilir : Kuyuya muhafaza borusu konulduktan sonra kuyu yıkılabilir mi ? Normalde cevap elbetteki  hayır olacaktır. Öyle ise su ile pompanın irtibatı nasıl kesilir ? Bunu izah etmek için daha önce tarif edilen sondaj tekniğini gözönüne getirmek gerekir. Şöyle bir örnek verelim ; kuyu delinirken otuzuncu ve yetmişinci metrelerde gevşek zeminler geçilip doksanıncı metrede suya ulaşarak  kuyuyu yüzüncü metrede tamamladığımızı kabul edelim. Daha sonra kuyuya muhafaza borusu koyduğumuz halde kuyu cidarını iyice çakıllayamazsak  otuzuncu ve yetmişinci metrelerdeki gevşek zeminler suyun da etkisiyle zamanla aşağıya doğru akacak ,yani boru ile kuyu arasında birikecek ve kuyu içi ( pompa ) ile yeraltısuyunun irtibatını tamamen veya kısmen kesecektir.Şekilden daha iyi anlaşılacağı gibi bir kuyunun kalitesi boru çapı, boru cinsi, teçhiz planının doğruluğu, çakıl zarfının kalınlığı ve uygulanan tekniklere bağlı olarak çok ciddi şekilde farketmektedir.

Sondaj Yaptıracak Firmaların Dikkat Edeceği Hususlar:
Sondaj yaptırmak isteyen Şirketler sadece birim fiyat sorarak değerlendirme yapmak hatasına asla düşmemelidirler. Çünkü önemli olan en ucuzu almak değil, en iyiyi en ucuza almaktır.

Sondaj yaptırmak isteyenler  aynı kalitede olacağına inanacakları iş için sondaj firmasına kuyunun tamamı için delik ve boru çaplarını, boru cinsini, borunun et kalınlığını,nasıl bir kuyu geliştirme tekniğinin kullanılacağını, sondaj işleminin hangi kapasitede,ne durumdaki makinalarla yapılacağını, işin ne kadar süreceğini, kuyuda bir zemin problemi olduğunda ne yapılacağı gibi konuları net olarak sorup öğrenmelidir.